Tôi đã quên mùa thu, cho tới đêm qua.
Trên con đường trở về nhà sau kỳ nghỉ cuối tuần với công ty, con đường Phạm Thế Hiển dài hun hút và thách thức lòng kiên nhẫn của bất cứ ai mới lần đầu đi tìm nhà người quen, bởi nó rất dài, rất dài. Sài Gòn về đêm lạnh dần. Nơi tôi ở là 1 quận vùng ven, không có được cái rực rỡ của đèn đêm như các quận trung tâm thành phố. Con đường dài hút chỉ có hàng xà cừ và những ánh đèn vàng là gợi lại cho tôi những hình ảnh quen thuộc về Bắc Hà của tôi, về Hà Đông yêu dấu thuở nào. Nhiều khi tôi tự hỏi, không biết có phải vì thế mà tôi chọn cho mình một chốn để đi về ở nơi này hay không? Người ta, mà cụ thể là tôi, chả phải vẫn hay có thói quen hay đến một nơi nào đó, chọn một cái gì đó nhiều khi chỉ vì nó gợi nhớ lại một mảng nhớ nhớ quên quên trong ký ức. Như chuyện con đường Phạm Thế Hiển rợp bóng xà cừ này khiến tôi nhớ quay quắt phố Nguyễn Trãi, con phố tôi đi hàng ngày ở Hà Nội, một bên là hàng xà cừ cổ thụ trút lá vàng đến ngơ ngác mắt người đi đường vào mùa cây thay áo, cuối tháng 3, đầu tháng 4; một bên là hàng bằng lăng tím ngăn ngắt của tháng 5.
Hay như chuyện tôi đã nghe Tuấn Ngọc hát “Căn nhà xưa” không biết bao nhiêu lần, nhưng, cho dù, khi ấy, tôi đang ngồi nghe ở bất cứ đâu, là ở phòng khách trống thênh, là ban công đầy gió nơi phòng ngủ, hay ở quán café, ngồi một mình hay với bất cứ ai, thì ngay lập tức những hình ảnh đầu tiền chập chờn trong trí nhớ của tôi là căn gác mưa của một người bạn trên phố Lý Chính Thắng từ cái năm Hai Ngàn bao nhiêu rồi. Và gã bạn tôi thì bao năm rồi vẫn xôi thịt thế, có thể cũng quên hết xoẳn cái điều tôi vừa kể ra đây. Bởi vì, đó có thể, chỉ là trí nhớ của mỗi một mình bạn, cho dù, nó xảy ra khi bạn đi với một người bạn nào đấy, thậm chí kể cả là một đám đông đi chăng nữa.
Những thói quen cố hữu hay những ấn tượng của lần đầu tiên cứ âm ỉ trong ký ức.
Khi còn chưa rời xa Hà Nội, nào có mấy khi tôi để ý tới hương hoa sữa của mùa thu, liệu có mấy khi tôi dứng lại ở những con đường rụng đầy xác bằng lăng hay ngớ ngác trong một chiều nổi gió xốn xác lá xà cừ bay? Chỉ đến khi tôi đi đến một nơi nào đấy, bất chợt gặp lại những hình ảnh, ngửi lại được mùi hương quen thuộc, mới giật mình thảng thốt.
Như chuyện đêm qua, khi về gần tới căn hộ chơ vơ của mình ở lầu 5, thốt nhiên tôi ngửi thấy hương hoa sữa phảng phất đâu đây. Dáo dác nhìn, tìm kiếm nhưng không hề thấy bóng dáng của một cây hoa sữa nào trong ánh đèn vàng vọt, nhập nhọa. Là mùi hương đưa ở đâu đây hay là hương thơm gợi về từ ký ức? Tôi không biết nữa. Mùi hương lúc rõ ràng như thể giơ tay ra là chạm thấy mơn man trên da thịt mình, trong từng cọng tóc, lúc lại biến mất như không hề tồn tại mùi hương nồng nàn trong gió đêm lạnh. Tất cả giác quan của tôi bỗng trở nên ngơ ngác và chùng hẳn xuống.
Hà Nội ơi, có phải lòng tôi đang xác xơ không mà sao chỉ muốn trở về, trở về để chạm vào trong gió, trong sương, trong hương đêm ẩn hiện những buồn vui chưa một khoảnh khắc nào nhạt nhòa của ký ức và hiện tại. Về để cuộn mình trong tay mẹ, nghe những lời cằn nhằn từ năm hai ngàn bao nhiêu chả rõ: Thế chị định thế nào đây?
Và chỉ cho đến khi ấy, tôi mới chợt nhận ra, ô là mùa thu đấy ư? Mùa thu đã đến từ bao giờ rồi đấy ư? Mà sao tôi không nhận thấy? Nắng mùa thu khác hoàn toàn với nắng mùa hè và đương nhiên khác cả với nắng mùa xuân. Tôi đã có hai mươi mấy năm đắm chìm trong những mùa nắng đổi thay ấy. Thế mà sao mới chỉ có mấy năm ở Sài Gòn này thôi mà đã không còn nhận ra nữa rồi. Khi nhận ra mùa thu đã đến từ bao giờ thì tờ lịch trên bàn hiện lên một con số, mùa thu chỉ còn lại có mấy ngày nữa thôi….
Nhuệ Giang